Η τεχνική ανάλυση χρησιμοποιείται από traders, αναλυτές και επενδυτές εδώ και αιώνες και έχει κερδίσει ευρεία αποδοχή, ακόμα και από ρυθμιστικές αρχές και την ακαδημαϊκή κοινότητα, ειδικά σε ό,τι αφορά τη συμπεριφορική χρηματοοικονομική.
Παρόλο που η τεχνική ανάλυση ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες και αρχές, η ερμηνεία των αποτελεσμάτων είναι συνήθως υποκειμενική. Δηλαδή, ενώ ορισμένες διαδικασίες, όπως οι υπολογισμοί δεικτών, είναι τυποποιημένες, η ερμηνεία των ευρημάτων εξαρτάται από έναν συνδυασμό τεχνικών που ταιριάζουν στο στυλ και την προσέγγιση του κάθε αναλυτή.
Τι Είναι η Τεχνική Ανάλυση
Η τεχνική ανάλυση είναι μια μέθοδος αξιολόγησης των στατιστικών τάσεων κατά τη διάρκεια της χρηματιστηριακής δραστηριότητας, κυρίως μέσω της παρακολούθησης της κίνησης των τιμών και του όγκου των συναλλαγών. Σε αντίθεση με τη θεμελιώδη ανάλυση, η οποία στοχεύει στην εκτίμηση της αξίας ενός τίτλου με βάση οικονομικά δεδομένα όπως οι πωλήσεις και τα κέρδη, η τεχνική ανάλυση εστιάζει αποκλειστικά στην τιμή και τον όγκο, με σκοπό να βγάλει συμπεράσματα για τις μελλοντικές κινήσεις των τιμών.
Αυτό γίνεται με στόχο τον εντοπισμό πιθανών επενδύσεων και ευκαιριών διαπραγμάτευσης. Οι τεχνικοί αναλυτές θεωρούν ότι η παρελθοντική δραστηριότητα και οι μεταβολές στις τιμές ενός τίτλου μπορούν να αποτελέσουν αξιόπιστους δείκτες για τις μελλοντικές κινήσεις του. Η τεχνική ανάλυση έρχεται σε αντίθεση με τη θεμελιώδη ανάλυση, η οποία εστιάζει στα οικονομικά στοιχεία μιας εταιρείας αντί για ιστορικά μοτίβα τιμών ή μετοχικές τάσεις. Εισήχθη αρχικά από τον Charles Dow (τον γνωστό από τον δείκτη Dow Jones).
Πώς Δουλεύει
Τα εργαλεία χαρτογράφησης (charting tools) της τεχνικής ανάλυσης χρησιμοποιούνται συχνά για τη δημιουργία short-term trading signals, ενώ μπορούν να συμβάλουν και στη βελτίωση της αξιολόγησης της δύναμης ή αδυναμίας ενός τίτλου σε σύγκριση με την ευρύτερη αγορά ή κάποιον συγκεκριμένο τομέα. Αυτές οι πληροφορίες βοηθούν τους αναλυτές να ενισχύσουν την συνολική τους εκτίμηση για την αποτίμηση ενός τίτλου.
Η σύγχρονη τεχνική ανάλυση έχει τις ρίζες της στη θεωρία Dow, που παρουσιάστηκε από τον Charles Dow στα τέλη του 19ου αιώνα. Αρκετοί ερευνητές, όπως ο William P. Hamilton, ο Robert Rhea, ο Edson Gould και ο John Magee, συνέβαλαν στην εξέλιξη της θεωρίας αυτής. Σήμερα, η τεχνική ανάλυση περιλαμβάνει εκατοντάδες μοτίβα και σήματα, τα οποία έχουν αναπτυχθεί μέσα από χρόνια έρευνας.
Πώς Χρησιμοποιείται;
Οι επαγγελματίες αναλυτές συχνά συνδυάζουν την τεχνική ανάλυση με άλλες μεθόδους έρευνας. Οι retail investors μπορεί να βασίζονται αποκλειστικά σε διαγράμματα τιμών και παρόμοια στατιστικά στοιχεία, όμως οι επαγγελματίες σπάνια περιορίζονται μόνο σε θεμελιώδη ή τεχνική ανάλυση. Η τεχνική ανάλυση μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε αξιόγραφο που διαθέτει ιστορικά δεδομένα συναλλαγών, όπως μετοχές, futures, εμπορεύματα, τίτλους σταθερού εισοδήματος, νομίσματα και άλλα. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στις αγορές εμπορευμάτων και forex, όπου οι traders εστιάζουν κυρίως στις βραχυπρόθεσμες μεταβολές τιμών, με σκοπό την γρήγορη κερδοσκοπία.
Η τεχνική ανάλυση επιδιώκει να προβλέψει τις κινήσεις των τιμών οποιουδήποτε εμπορεύσιμου μέσου που επηρεάζεται από τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης. Ορισμένοι τη βλέπουν ως έναν τρόπο να αντικατοπτριστούν οι δυνάμεις αυτές μέσα από τις κινήσεις των τιμών στην αγορά. Αν και συχνότερα εφαρμόζεται στις τιμές, αρκετοί αναλυτές εξετάζουν και άλλους παράγοντες, όπως τον όγκο συναλλαγών ή τα στοιχεία ανοικτού ενδιαφέροντος, για να αποκτήσουν μια πιο πλήρη εικόνα της αγοράς.
Ανάλυση Ιστορικών Τιμών
Οι technical traders πιστεύουν ότι η τρέχουσα ή η προηγούμενη πορεία των τιμών στην αγορά είναι ο πιο αξιόπιστος δείκτης για τις μελλοντικές κινήσεις των τιμών. Ωστόσο, η τεχνική ανάλυση δεν είναι αποκλειστικό εργαλείο των traders.
Πολλοί fundamental traders χρησιμοποιούν τη θεμελιώδη ανάλυση για να αποφασίσουν αν θα επενδύσουν σε μια αγορά και στη συνέχεια εφαρμόζουν την τεχνική ανάλυση για να βρουν καλά επίπεδα τιμών εισόδου με χαμηλό ρίσκο.
Ανάλυση Διαγραμμάτων Με Διάφορα Χρονικά Πλαίσια
Οι technical traders αναλύουν διαγράμματα τιμών για να προβλέψουν την πορεία της αγοράς. Οι δύο βασικές μεταβλητές στην τεχνική ανάλυση είναι τα χρονικά πλαίσια που εξετάζονται και οι τεχνικοί δείκτες που επιλέγονται. Τα χρονικά πλαίσια που χρησιμοποιούνται στα διαγράμματα κυμαίνονται από μόλις ένα λεπτό μέχρι μηνιαία ή και ετήσια διαστήματα.
Τα πιο συνηθισμένα χρονικά πλαίσια που εξετάζουν οι τεχνικοί αναλυτές περιλαμβάνουν:
Διάγραμμα 5 λεπτών
Διάγραμμα 15 λεπτών
Ωριαίο διάγραμμα
Διάγραμμα 4 ωρών
Ημερήσιο διάγραμμα
Το χρονικό πλαίσιο που επιλέγει ένας trader εξαρτάται συνήθως από το προσωπικό του στυλ συναλλαγών. Οι day traders, που ανοίγουν και κλείνουν θέσεις μέσα στην ίδια ημέρα, προτιμούν συνήθως διαγράμματα με μικρότερα χρονικά πλαίσια, όπως τα 5 ή 15 λεπτά.
Από την άλλη, οι μακροπρόθεσμοι traders που διατηρούν θέσεις για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα τείνουν να χρησιμοποιούν ωριαία, 4ωρα, ημερήσια ή εβδομαδιαία διαγράμματα.
Η κίνηση των τιμών μέσα σε 15 λεπτά μπορεί να είναι σημαντική για έναν day trader, ο οποίος στοχεύει να εκμεταλλευτεί βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις. Αντίθετα, η ίδια κίνηση σε ένα ημερήσιο ή εβδομαδιαίο διάγραμμα μπορεί να μην έχει την ίδια βαρύτητα για κάποιον που σκέφτεται μακροπρόθεσμα. Αυτό μπορεί να φανεί εύκολα αν εξετάσεις την ίδια κίνηση τιμών σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια.
Για παράδειγμα, ένα ημερήσιο διάγραμμα για το ασήμι μπορεί να δείχνει την τιμή να κυμαίνεται σταθερά μεταξύ 16 και 18,50 δολαρίων για αρκετούς μήνες. Ένας μακροπρόθεσμος επενδυτής θα μπορούσε να δει ευκαιρία αγοράς λόγω της εγγύτητας της τιμής στο χαμηλότερο σημείο αυτού του εύρους. Ωστόσο, σε ένα ωριαίο διάγραμμα, η ίδια τιμή μπορεί να παρουσιάζει πτωτική τάση τις τελευταίες ώρες, κάτι που θα μπορούσε να αποθαρρύνει έναν day trader από το να αγοράσει το μέταλλο.
Candlesticks
Η διαγραμματική απεικόνιση με candlesticks είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος για να παρακολουθείς την κίνηση των τιμών σε ένα διάγραμμα. Ένα candlestick σχηματίζεται από τη δράση των τιμών κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, ανεξάρτητα από το χρονικό πλαίσιο που εξετάζεται. Σε ένα ωριαίο διάγραμμα, κάθε candlestick αντιπροσωπεύει την κίνηση των τιμών μέσα σε μία ώρα, ενώ σε ένα διάγραμμα 4 ωρών, κάθε candlestick δείχνει τη δράση των τιμών κατά τη διάρκεια κάθε 4ώρης περιόδου.
Τα candlesticks "σχεδιάζονται" ως εξής: Το υψηλότερο σημείο του candlestick δείχνει την ανώτατη τιμή στην οποία διαπραγματεύτηκε ο τίτλος κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, και το χαμηλότερο σημείο δείχνει την κατώτατη τιμή για την ίδια περίοδο. Το "σώμα" του candlestick (δηλαδή τα χρωματισμένα μπλοκ ή τα παχύτερα τμήματα) υποδεικνύει την τιμή ανοίγματος και κλεισίματος για το δεδομένο χρονικό διάστημα. Εάν το σώμα του candlestick είναι πράσινο (συνήθως), αυτό σημαίνει ότι η τιμή κλεισίματος (κορυφή του σώματος) ήταν υψηλότερη από την τιμή ανοίγματος (κάτω μέρος του σώματος). Αντίθετα, ένα κόκκινο σώμα υποδεικνύει ότι η τιμή ανοίγματος ήταν υψηλότερη από την τιμή κλεισίματος.
Τα χρώματα των candlesticks είναι προαιρετικά και μπορούν να προσαρμοστούν ανάλογα με τις προτιμήσεις του χρήστη.Όποια χρώματα και αν επιλεχθούν, παρέχουν έναν εύκολο τρόπο να καταλάβεις γρήγορα αν η τιμή έκλεισε υψηλότερα ή χαμηλότερα στο τέλος μιας συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.
Η τεχνική ανάλυση με τη χρήση candlestick charts είναι συχνά πιο εύκολη σε σχέση με τα κλασικά ραβδόγραμμα, καθώς τα candlesticks προσφέρουν περισσότερες οπτικές ενδείξεις και μοτίβα που μπορούν να βοηθήσουν έναν αναλυτή στην εκτίμηση της αγοράς.
Momentum Indicators
Yπάρχει και μια άλλη κατηγορία τεχνικών δεικτών, οι οποίοι εστιάζουν όχι τόσο στην κατεύθυνση όσο στη δύναμη της αγοράς. Αυτοί οι δείκτες περιλαμβάνουν εργαλεία όπως ο stochastic oscillator, ο Relative Strength Index (RSI), ο Moving Average Convergence Divergence (MACD) και ο Average Directional Index (ADX).
Μετρώντας τη δύναμη της κίνησης των τιμών, οι momentum δείκτες βοηθούν τους επενδυτές να κατανοήσουν αν η τρέχουσα κίνηση των τιμών είναι μια ασήμαντη, περιορισμένη στο εύρος διακύμανση ή αν πρόκειται για μια σημαντική τάση. Επειδή οι momentum δείκτες μετρούν τη δύναμη μιας τάσης, μπορούν να λειτουργήσουν ως έγκαιρα σήματα ότι μια τάση πλησιάζει στο τέλος της. Για παράδειγμα, αν ένας τίτλος βρίσκεται σε μια ισχυρή ανοδική τάση για μήνες, αλλά οι momentum δείκτες αρχίζουν να δείχνουν αποδυνάμωση, αυτό θα μπορούσε να είναι σημάδι ότι ίσως είναι ώρα να σκεφτεί να κλείσει την θέση του.
Βασικές Αρχές της Τεχνικής Ανάλυσης
Η τεχνική ανάλυση προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει το συναίσθημα της αγοράς που κρύβεται πίσω από τις κινήσεις των τιμών, αναζητώντας μοτίβα και τάσεις. Ο Charles Dow δημοσίευσε μια σειρά άρθρων που ανέλυσαν τη θεωρία της τεχνικής ανάλυσης, με δύο βασικές υποθέσεις που παραμένουν κεντρικές στην τεχνική ανάλυση μέχρι και σήμερα.
Πρώτον, οι αγορές είναι αποτελεσματικές και οι τιμές τους αντιπροσωπεύουν όλους τους παράγοντες που επηρεάζουν έναν τίτλο. Δεύτερον, ακόμη και οι τυχαίες κινήσεις των τιμών φαίνεται να ακολουθούν μοτίβα και τάσεις που τείνουν να επαναλαμβάνονται με την πάροδο του χρόνου.
Οι αναλυτές αποδέχονται συνήθως τρεις βασικές αρχές:
Η αγορά προεξοφλεί τα πάντα: Οι τεχνικοί αναλυτές πιστεύουν ότι όλα — από τα θεμελιώδη στοιχεία μιας εταιρείας έως τους ευρύτερους παράγοντες της αγοράς και την ψυχολογία της — έχουν ήδη ενσωματωθεί στην τιμή μιας μετοχής. Αυτή η αντίληψη συνδέεται με την υπόθεση των αποτελεσματικών αγορών (EMH), καταλήγοντας σε ένα παρόμοιο συμπέρασμα για τις τιμές. Το μόνο που μένει είναι η ανάλυση των κινήσεων των τιμών, οι οποίες θεωρούνται προϊόν της προσφοράς και της ζήτησης.
Οι τιμές κινούνται σε τάσεις: Οι τεχνικοί αναλυτές αναμένουν ότι οι τιμές, ακόμα και όταν οι κινήσεις φαίνονται τυχαίες, παρουσιάζουν τάσεις ανεξαρτήτως του χρονικού πλαισίου. Με άλλα λόγια, μια μετοχή είναι πιο πιθανό να συνεχίσει την προηγούμενη τάση της παρά να κινηθεί τυχαία. Η πλειοψηφία των στρατηγικών τεχνικών συναλλαγών στηρίζεται σε αυτή την παραδοχή.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται: Η επαναληψιμότητα των κινήσεων των τιμών αποδίδεται συχνά στην ψυχολογία της αγοράς, η οποία είναι προβλέψιμη και βασίζεται σε συναισθήματα όπως ο φόβος και ο ενθουσιασμός. Οι τεχνικοί αναλυτές χρησιμοποιούν μοτίβα διαγραμμάτων για να αναλύσουν αυτά τα συναισθήματα και να προβλέψουν μελλοντικές τάσεις στις τιμές. Παρότι οι μορφές τεχνικής ανάλυσης χρησιμοποιούνται για περισσότερα από 100 χρόνια, παραμένουν επίκαιρες επειδή αναγνωρίζουν μοτίβα στις κινήσεις των τιμών που τείνουν να επαναλαμβάνονται.
Θεμελιώδης vs Τεχνική Ανάλυση
Η θεμελιώδης ανάλυση και η τεχνική ανάλυση, οι δύο κύριες σχολές σκέψης στην ανάλυση των αγορών, βρίσκονται σε αντίθετα άκρα του φάσματος. Και οι δύο μέθοδοι χρησιμοποιούνται για να μελετήσουν και να προβλέψουν μελλοντικές τάσεις στις τιμές των μετοχών, και όπως συμβαίνει με κάθε επενδυτική στρατηγική ή φιλοσοφία, έχουν τόσο υποστηρικτές όσο και επικριτές.
Θεμελιώδης ανάλυση
Η θεμελιώδης ανάλυση είναι μια μέθοδος αξιολόγησης χρεογράφων που αποσκοπεί στη μέτρηση της εσωτερικής αξίας μιας μετοχής. Οι θεμελιώδεις αναλυτές εξετάζουν πολλούς παράγοντες, από τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας και του κλάδου έως την οικονομική κατάσταση και τη διοίκηση μιας εταιρείας. Στοιχεία όπως τα κέρδη, τα έξοδα, τα περιουσιακά στοιχεία και οι υποχρεώσεις είναι κρίσιμα στην ανάλυση αυτή, και βοηθούν τους αναλυτές να καθορίσουν την εύλογη αξία μιας επιχείρησης.
Τεχνική ανάλυση
Η τεχνική ανάλυση, από την άλλη, βασίζεται μόνο στην τιμή και τον όγκο μιας μετοχής. Η βασική υπόθεση είναι ότι όλα τα γνωστά θεμελιώδη μεγέθη έχουν ήδη συνυπολογιστεί στην τιμή, οπότε δεν χρειάζεται να εξεταστούν επιπλέον. Οι τεχνικοί αναλυτές δεν προσπαθούν να μετρήσουν την εσωτερική αξία ενός τίτλου. Αντίθετα, χρησιμοποιούν χρηματιστηριακά διαγράμματα για να εντοπίσουν μοτίβα και τάσεις, προκειμένου να προβλέψουν την πιθανή μελλοντική πορεία της τιμής μιας μετοχής.
Αδυναμίες της Τεχνικής Ανάλυσης
Για ορισμένους αναλυτές και ακαδημαϊκούς ερευνητές, η Efficient Market Hypothesis (EMH), η υπόθεση δηλαδή που ισχυρίζεται ότι οι αγορές ενσωματώνουν τα πάντα στην τιμή του εκάστοτε αξιόγραφου, καταδεικνύει γιατί τα ιστορικά δεδομένα τιμών και όγκου δεν περιέχουν αξιοποιήσιμες πληροφορίες. Ωστόσο, με το ίδιο σκεπτικό, ούτε τα θεμελιώδη στοιχεία των επιχειρήσεων θα έπρεπε να παρέχουν αξιοποιήσιμες πληροφορίες. Αυτές οι απόψεις είναι γνωστές ως η ασθενής και η ημι-ισχυρή μορφή της Efficient Market Hypothesis.
Μια άλλη κριτική της τεχνικής ανάλυσης είναι ότι η ιστορία σπανίως επαναλαμβάνεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Συνεπώς η μελέτη των προτύπων τιμών θεωρείται αμφιβόλου σημασίας και μπορεί να αγνοηθεί.
Μια τρίτη κριτική της τεχνικής ανάλυσης είναι ότι λειτουργεί σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά αυτό συμβαίνει επειδή αποτελεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Για παράδειγμα, πολλοί τεχνικοί traders τοποθετούν εντολές stop-loss κάτω από τον κινητό μέσο όρο των 200 ημερών μιας μετοχής.
Εάν αρκετοί traders το κάνουν αυτό και η τιμή της μετοχής φτάσει σε αυτό το επίπεδο, θα ενεργοποιηθούν πολλές εντολές πώλησης, οι οποίες θα ωθήσουν την τιμή προς τα κάτω, επιβεβαιώνοντας την κίνηση που προέβλεπαν οι traders. Στη συνέχεια, άλλοι traders βλέποντας την πτώση θα πουλήσουν τις θέσεις τους, ενισχύοντας την τάση. Αυτή η βραχυπρόθεσμη πίεση πώλησης μπορεί να θεωρηθεί αυτοεκπληρούμενη, αλλά έχει μικρή επίδραση στη μακροπρόθεσμη πορεία της τιμής του περιουσιακού στοιχείου.
Με λίγα λόγια, εάν αρκετοί traders χρησιμοποιούν τα ίδια σήματα, μπορεί να προκαλέσουν την κίνηση που προβλέπεται από αυτά τα σήματα. Παρόλα αυτά, μακροπρόθεσμα, αυτή η ομάδα traders δεν μπορεί να καθορίσει τη μελλοντική πορεία της τιμής.
Ποιούς Αφορά η Τεχνική Ανάλυση
Η τεχνική ανάλυση μπορεί να φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη σε day traders και επαγγελματίες, που σαν κύριο σκοπό έχουν την αξιοποίηση των βραχυπρόθεσμων κινήσεων της αγοράς για άμεσο κέρδος.
Αντιθέτως, δεν είναι τόσο χρήσιμη για έναν μακροπρόθεσμο επενδυτή, καθώς επικεντρώνεται κυρίως στις βραχυπρόθεσμες κινήσεις των τιμών και στις στιγμιαίες τάσεις της αγοράς. Οι μακροπρόθεσμοι επενδυτές συνήθως ενδιαφέρονται περισσότερο για την εσωτερική αξία μιας εταιρείας και τις θεμελιώδεις προοπτικές της, όπως τα κέρδη, η ανάπτυξη, η διοίκηση και οι μακροοικονομικές συνθήκες.
