P2P Lending στην Ελλάδα: Τι Πρέπει να Γνωρίζεις Πριν Επενδύσεις

Σύμφωνα με το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα, μια δανειακή σύμβαση λειτουργεί ώς εξής: οι δανειολήπτες απευθύνονται στις τράπεζες για να πάρουν δάνεια και οι τράπεζες δανείζουν χρήματα στους δανειολήπτες με τόκο. Ο τόκος που χρεώνει η τράπεζα είναι πρακτικά η ανταμοιβή της για την άμεση ρευστότητα που προσφέρει. Ο πελάτης προσκομίζει τις σχετικές εγγυήσεις, η τράπεζα υπολογίζει το ρίσκο (όχι πάντα σωστά) και πράττει ανάλογα. Έτσι λειτουργεί το τραπεζικό σύστημα εδώ και αιώνες. 

Ωστόσο, αυτός ο τρόπος λειτουργίας είναι βραδυκίνητος και πολλές φορές, επιβάλλει αυστηρούς περιορισμούς. Έτσι, τα τελευταία χρόνια έχει εμφανιστεί ένας νέος τύπος δανεισμού - ο δανεισμός από ομότιμους προς ομότιμους (P2P lending). Στον δανεισμό P2P, οι δανειολήπτες δανείζονται χρήματα από μεμονωμένους δανειστές και όχι από τράπεζες. Σε αυτή την περίπτωση ο δανειστής μπορεί να είναι ένας απλός επενδυτής όπως εσείς και να καρπωθεί τον τόκο, αντί για την τράπεζα.

Ακούγεται αρκετά ελκυστικό έτσι δεν είναι; Στο κάτω κάτω οι τράπεζες το κάνουν τόσους αιώνες και έχουν βγάλει ένα σκασμό λεφτά. Γιατί να μην μπορώ κι εγώ να εκμεταλλευτώ κάποια χρήματα που μπορεί να έχω στην άκρη;

Σε αυτό το άρθρο θα βρείτε απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω υπαρξιακά ερωτήματα, καθώς και όλες τις πληροφορίες που θα πρέπει να ξέρετε για το P2P lending και το πώς δουλεύει. Spoiler alert: τα πράγματα δεν είναι όσο απλά φαίνονται.

Λίγα Λόγια Για Τα Δάνεια και το Πως Λειτουργούν

Από το 2005 περίπου, έχουν δημιουργηθεί εκατοντάδες αγορές P2P παγκοσμίως, με συνολικό κύκλο εργασιών που έφτασε τα 3,2 δισεκατομμύρια δολάρια το 2015, προσφέροντας σε ορισμένες περιπτώσεις εξαιρετικά ελκυστικά επιτόκια. 

Ο πυρήνας της δραστηριότητας των ιδιωτικών τραπεζών, των συνεταιριστικών τραπεζών και των ταμιευτηρίων είναι η διαχείριση των καταθέσεων των πελατών, από τη μια πλευρά, και η χορήγηση αυτών των χρημάτων σε άλλους πελάτες με τη μορφή δανείων, από την άλλη. Οι καταθέτες είναι πελάτες που καταθέτουν χρήματα στην τράπεζα. Αυτό μπορεί να είναι το συνήθες υπόλοιπο σε έναν τρεχούμενο λογαριασμό, σε λογαριασμό ταμιευτηρίου, σε βιβλιάριο καταθέσεων ή σε προθεσμιακή κατάθεση. Η τράπεζα "εργάζεται" με αυτά τα χρήματα και με τα δικά της κεφάλαια.

Η τράπεζα πληρώνει τόκο στους καταθέτες και χρεώνει τόκο στους δανειολήπτες. Η διαφορά μεταξύ των δύο επιτοκίων είναι το επιτόκιο της τράπεζας, με το οποίο κερδίζει τα χρήματά της. Τα δάνεια που χορηγεί η τράπεζα χρηματοδοτούνται επομένως με τις καταθέσεις των πελατών και τα κεφάλαια της τράπεζας. Δεν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ των καταθετών και των δανειοληπτών, καθώς η τράπεζα αναλαμβάνει ολόκληρο τον κίνδυνο (αθέτηση) των δανείων. Ωστόσο, η τράπεζα δεν μοιράζεται το επιτόκιο του δανείου με τους καταθέτες.

Με την ανάδειξη του P2P δανεισμού (P2P lending), αυτή η παραδοσιακή μορφή τραπεζικής αμφισβητείται, καθώς επιτρέπει στους επενδυτές να δανείζουν απευθείας σε δανειολήπτες, με αποτέλεσμα τη δυνατότητα υψηλότερων αποδόσεων, αλλά και την ανάληψη μεγαλύτερου ρίσκου.

Τι Είναι το P2P Lending Και Πώς Δουλεύει;

Ο όρος P2P – ή Peer-to-Peer – δεν είναι αρχικά ένας όρος που σχετίζεται με τα δάνεια, αλλά χρησιμοποιείται για να περιγράψει συναλλαγές που γίνονται από άτομο σε άτομο, δηλαδή όταν μια συναλλαγή λαμβάνει χώρα μεταξύ δύο ιδιωτών. Το αντίθετο του P2P είναι B2B ή B2C, δηλαδή Business-to-Business (μεταξύ επιχειρήσεων) ή Business-to-Customer (από επιχειρήσεις προς καταναλωτές/ιδιώτες).

Ο δανεισμός peer-to-peer (P2P) είναι στην ουσία ένα δάνειο από έναν ιδιώτη σε έναν άλλο. Ο P2P δανεισμός, λοιπόν, δεν είναι κάτι νέο. Ακόμη και στο παρελθόν ήταν δυνατόν να χορηγηθεί ένα ιδιωτικό δάνειο από έναν ιδιώτη σε έναν άλλο.

Αυτή η πιο άμεση προσέγγιση επιτρέπει στους δανειστές να κερδίζουν υψηλότερο επιτόκιο και στους δανειολήπτες να πληρώνουν χαμηλότερο, επειδή οι πλατφόρμες P2P έχουν λιγότερα λειτουργικά έξοδα σε σύγκριση με μια τράπεζα.

Αν και σε πρώτη φάση αυτό ακούγεται αρκετά “δημοκρατικό”, ο δανεισμός P2P δεν αφαιρεί εντελώς τους μεσάζοντες. Σε πολλές χώρες, οι τράπεζες είναι τα μόνα ιδρύματα που μπορούν να δανείζουν χρήματα, ενώ σε άλλες χώρες αυτό δεν ισχύει, και οποιοσδήποτε με άδεια δανεισμού μπορεί να δανείσει χρήματα σε δανειολήπτες με αντάλλαγμα τόκους. Αυτές οι εταιρείες δανεισμού συχνά ονομάζονται δημιουργοί δανείων (Loan Originators - LOs).

Πώς λειτουργούν τα P2P Marketplaces;

Σε πλατφόρμες P2P, οι δανειολήπτες μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις για δάνεια, τα οποία είναι διαθέσιμα σε ιδιώτες (και πλέον και σε θεσμικούς) επενδυτές, οι οποίοι μπορούν να επενδύσουν σε αυτά τα δάνεια. Οι επενδυτές λαμβάνουν απευθείας τις πληρωμές των τόκων των δανείων. Οι πλατφόρμες κερδίζουν μια εφάπαξ χρέωση (τόσο από την πλευρά του δανείου όσο και από την πλευρά του επενδυτή) και επομένως δεν συμμετέχουν στις πληρωμές τόκων. Δάνεια που δεν προσελκύουν επενδυτές δεν πραγματοποιούνται και απορρίπτονται.

Οι εταιρείες δανεισμού δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε κεφάλαια, οπότε έχουν λανσάρει τις δικές τους πλατφόρμες P2P δανεισμού που συνδέουν επενδυτές πρόθυμους να χρηματοδοτήσουν δάνεια με δανειολήπτες που αναζητούν χρηματοδότηση.

Οι πλατφόρμες αυτές με τη σειρά τους, αναλαμβάνουν αρκετές σημαντικές εργασίες, όπως τον έλεγχο των δανειοληπτών, την παρακολούθηση των πληρωμών εκ μέρους των δανειστών και τη διαχείριση των συναλλαγών, και για αυτό λαμβάνουν μια προμήθεια.

Ωστόσο, από οικονομική άποψη, αποδεικνύεται συνήθως καλύτερο τόσο για τους δανειστές (δηλαδή, τους αποταμιευτές) όσο και για τους δανειολήπτες – αν και ενέχει μεγαλύτερο κίνδυνο για τους δανειστές από ό,τι θα είχαν με έναν απλό τραπεζικό λογαριασμό.

Πώς λειτουργεί ο δανεισμός peer-to-peer; 

Η ιδέα του P2P δανεισμού δεν περιλαμβάνει τράπεζα. Ο δανεισμός γίνεται απευθείας από ιδιώτη σε ιδιώτη. Σε μια πλατφόρμα P2P, πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπόψη δύο πλευρές: Η προοπτική του επενδυτή, επίσης γνωστή ως δανειστής, και η προοπτική του δανειολήπτη.

Από την πλευρά του επενδυτή, ο λόγος για τη χορήγηση ενός P2P δανείου είναι ξεκάθαρος: η υψηλή απόδοση που προσφέρει. Οι επενδυτές ελκύονται από την πιθανότητα να κερδίσουν υψηλότερες αποδόσεις σε σχέση με τις παραδοσιακές επενδύσεις, όπως οι τραπεζικές καταθέσεις ή τα ομόλογα. Οι loan originators από την άλλη δανείζουν περισσότερα αφού συμμετέχουν στα δάνεια και ιδιώτες.

Από την πλευρά του δανειολήπτη, οι λόγοι για τη χρήση μιας πλατφόρμας P2P είναι επίσης εύκολο να κατανοηθούν: συχνά, η τράπεζα δεν εγκρίνει τον δανεισμό λόγω της πιστοληπτικής ικανότητας του δανειολήπτη. Ακόμη και αν οι όροι είναι χειρότεροι από εκείνους μιας τράπεζας, ο δανειολήπτης μπορεί να αναγκαστεί να τους αποδεχτεί για να εξασφαλίσει ένα δάνειο. Η αποστολή της πλατφόρμας P2P είναι να φέρει σε επαφή τους δανειολήπτες με τους δανειστές, παρέχοντας παράλληλα μια πλατφόρμα που διευκολύνει την όλη διαδικασία.

Πώς Λειτουργεί μια Πλατφόρμα P2P

Από την οπτική ενός δυνητικού δανειστή, είναι φυσιολογικό να αναρωτιέστε πού καταλήγει το δάνειό σας και ποιο σκοπό εξυπηρετεί. Είναι σημαντικό να εξετάσετε ορισμένες πτυχές:

1. Προέλευση των Δανειοληπτών: Η πλειονότητα των δανειοληπτών στις μεγαλύτερες πλατφόρμες P2P προέρχονται από αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την πιθανότητα έγκαιρης αποπληρωμής του δανείου, καθώς οι οικονομικές συνθήκες σε αυτές τις χώρες μπορεί να είναι πιο ευμετάβλητες.

2. Σκοπός του Δανείου: Ο σκοπός για τον οποίο χρησιμοποιείται το δάνειο επηρεάζει επίσης την πιθανότητα αποπληρωμής. Για παράδειγμα, ένα δάνειο που χρησιμοποιείται για την αγορά μιας τηλεόρασης ή για διακοπές μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να αποπληρωθεί σε σχέση με ένα δάνειο που χρησιμοποιείται για μια επένδυση σε μια επιχείρηση. Σε πλατφόρμες όπως η Mintos, οι επενδυτές έχουν τη δυνατότητα να καθορίσουν τον ακριβή σκοπό για τον οποίο θα χρησιμοποιηθεί το δάνειό τους, κάτι που τους επιτρέπει να κάνουν πιο συνειδητές επιλογές κατά την επένδυση.

Με Μια Ματιά

• Επενδύετε σε μια πλατφόρμα P2P δανεισμού που με τη σειρά της διοχετεύει τα χρήματα σε εταιρείες δανεισμού.

• Η εταιρεία δανεισμού δανείζει χρήματα στους δανειολήπτες της.

• Ο δανειολήπτης επιστρέφει το δάνειο και τους επιπλέον τόκους στην εταιρεία δανεισμού.

• Η εταιρεία δανεισμού αφαιρεί μια αμοιβή και μεταφέρει το υπόλοιπο στον επενδυτικό σας λογαριασμό.

Αν σκέφτεστε να γίνετε δανειστής, αξίζει να εξετάσετε αυτές τις επιλογές με έναν ανεξάρτητο οικονομικό σύμβουλο ώστε να γνωρίζετε ακριβώς σε τι εμπλέκεστε. Οι επενδύσεις αυτές, όπως και κάθε άλλες, ενέχουν ρίσκο να χάσετε τα χρήματά σας αν δεν ξέρετε τι κάνετε.

Πώς Επενδύει Κανείς στο P2P Lending;

Το να ξεκινήσει κανείς να επενδύει σε δάνεια P2P είναι εξαιρετικά απλό. Το μόνο που χρειάζεται είναι να εγγραφείτε σε μια εξειδικευμένη πλατφόρμα P2P δανεισμού, να επαληθεύσετε την ταυτότητά σας, να μεταφέρετε κεφάλαια και να επενδύσετε σε δάνεια. Οι περισσότερες από τις διαθέσιμες πλατφόρμες είναι ούτως ή άλλως διαθέσιμες μόνο εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου.

Για να είστε επιλέξιμοι να συμμετάσχετε σε μια πλατφόρμα peer-to-peer δανεισμού, πρέπει να είστε τουλάχιστον 18 ετών και να έχετε τραπεζικό λογαριασμό στο όνομά σας.

Αφού εγγραφείτε σε μια πλατφόρμα, επαληθεύσετε την ταυτότητά σας και μεταφέρετε κεφάλαια στον επενδυτικό σας λογαριασμό, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μία από τις προκαθορισμένες αυτοματοποιημένες στρατηγικές επένδυσης ή να επενδύσετε σε δάνεια χειροκίνητα.

Οι τόκοι καταβάλλονται μηνιαίως ή στο τέλος της περιόδου του δανείου. Όλα εξαρτώνται από τον τύπο των δανείων που χρηματοδοτείτε.

Μόλις το δάνειο αποπληρωθεί, μπορείτε να επανεπενδύσετε τα κεφάλαιά σας ή να τα αποσύρετε. Συνήθως χρειάζονται μία έως τρεις εργάσιμες ημέρες για να αποσυρθεί το διαθέσιμο υπόλοιπο στον τραπεζικό σας λογαριασμό.

Ορισμένες πλατφόρμες προσφέρουν δευτερογενή αγορά ή άμεση επιλογή εξόδου, η οποία σας επιτρέπει να ρευστοποιήσετε τις επενδύσεις σας πριν από την περίοδο του δανείου και να ζητήσετε ανάληψη. Αυτός είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο ορισμένες πλατφόρμες P2P δανεισμού χρησιμοποιούνται συχνά ως εναλλακτικές λύσεις για λογαριασμούς αποταμίευσης υψηλής απόδοσης.

Ποίοι Εμπλέκονται Σε Ένα Δάνειο P2P

Στον δανεισμό peer-to-peer (P2P), αρκετά μέρη εμπλέκονται στη διαδικασία, καθένα από τα οποία παίζει έναν καθοριστικό ρόλο. Αυτά είναι τα κύρια μέρη που εμπλέκονται σε ένα P2P δάνειο:

Δανειολήπτης

Ο δανειολήπτης είναι το άτομο ή η επιχείρηση που χρειάζεται χρηματοδότηση και υποβάλλει αίτηση για δάνειο μέσω μιας πλατφόρμας P2P. Οι δανειολήπτες μπορεί να είναι ιδιώτες που χρειάζονται χρήματα για προσωπικά έξοδα, όπως η αγορά αυτοκινήτου ή η ανακαίνιση σπιτιού, ή επιχειρήσεις που χρειάζονται κεφάλαιο για λειτουργικούς σκοπούς. Οι δανειολήπτες αξιολογούνται από την πλατφόρμα βάσει κριτηρίων όπως η πιστοληπτική τους ικανότητα και το ιστορικό πληρωμών.

Επενδυτές (Δανειστές)

Οι επενδυτές είναι άτομα ή οντότητες που επιλέγουν να χρηματοδοτήσουν τα δάνεια που ζητούν οι δανειολήπτες. Αντί να αποθηκεύουν τα χρήματά τους σε παραδοσιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, οι επενδυτές τα δανείζουν μέσω της πλατφόρμας P2P με αντάλλαγμα την απόδοση από τους τόκους. Οι επενδυτές μπορούν να επιλέξουν να χρηματοδοτήσουν ένα ή περισσότερα δάνεια, διασπώντας τον κίνδυνο σε πολλούς δανειολήπτες.

Πλατφόρμα P2P

Η πλατφόρμα P2P είναι ο ενδιάμεσος που συνδέει δανειολήπτες και επενδυτές. Η πλατφόρμα διαχειρίζεται τη διαδικασία της αίτησης δανείου, της αξιολόγησης του δανειολήπτη, και της μεταφοράς των κεφαλαίων από τους επενδυτές στους δανειολήπτες. Επιπλέον, η πλατφόρμα αναλαμβάνει την είσπραξη των πληρωμών και τη διανομή τους στους επενδυτές, ενώ σε πολλές περιπτώσεις επιβάλλει χρεώσεις για τις υπηρεσίες της​.

Δημιουργοί Δανείων (Loan Originators)

Oι δημιουργοί δανείων είναι αυτοί που εκδίδουν τα δάνεια, χρησιμοποιώντας τα κεφάλαια που παρέχονται από τους επενδυτές. Αυτοί οι δημιουργοί μπορεί να είναι εταιρείες που ειδικεύονται στην έκδοση και τη διαχείριση δανείων, και συνεργάζονται με τις πλατφόρμες P2P για να προσελκύσουν κεφάλαια από επενδυτές.

Αυτά τα μέρη συνεργάζονται για να κάνουν την εμπειρία του P2P δανεισμού δυνατή και λειτουργική, καθένα με συγκεκριμένες ευθύνες και κινδύνους. Οι επενδυτές πρέπει να είναι προσεκτικοί, καθώς αν και η πλατφόρμα προσφέρει πολλές υπηρεσίες, ο τελικός κίνδυνος βαρύνει κυρίως αυτούς.

Τύποι Δανείων P2P

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα δανείων που μπορεί κανείς να βρεί σε αυτές τις πλατφόρμες. Προσωπικά διατηρώ λογαριασμό στη Mintos εδώ και αρκετά χρόνια, οπότε μόνο για αυτή μπορώ να μιλήσω αξιόπιστα (ωστόσο η φιλοσοφία είναι ίδια παντού). Εδώ είναι μερικά παραδείγματα δανείων που μπορεί να συναντήσει κάποιος επενδυτής στις διάφορες πλατφόρμες:

• Γεωργικά Δάνεια: Αυτά είναι δάνεια που εκδίδονται σε μεμονωμένους αγρότες και επιχειρήσεις στον αγροτικό τομέα, συνήθως για να καλύψουν τις ανάγκες σε λειτουργικό κεφάλαιο. Συχνά εξασφαλίζονται με συμβόλαια πώλησης σιτηρών ως εγγύηση.

• Επιχειρηματικά Δάνεια: Πρόκειται για δάνεια που εκδίδονται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Μπορούν να είναι είτε μη εξασφαλισμένα είτε εξασφαλισμένα, για παράδειγμα με αποθέματα αυτοκινήτων ως εγγύηση.

• Δάνεια Αυτοκινήτων: Αυτά τα δάνεια εκδίδονται σε ιδιώτες και επιχειρήσεις για την κάλυψη της αγοράς ενός νέου οχήματος. Συνήθως είναι εξασφαλισμένα, με το όχημα να χρησιμεύει ως εγγύηση. Αυτός ο τύπος περιλαμβάνει επίσης δάνεια για μοτοσικλέτες, τα οποία είναι δημοφιλή στην Αφρική και σε άλλες αναπτυσσόμενες περιοχές.

• Ενοικιάσεις Αυτοκινήτων: Αυτές είναι συμφωνίες ενοικίασης βάσει των οποίων οι ενοικιαστές μπορούν να χρησιμοποιούν αυτοκίνητα που ανήκουν στην εταιρεία ενοικίασης για ένα συμφωνημένο χρονικό διάστημα. Ορισμένες εταιρείες ενοικίασης προσφέρουν επίσης στους ενοικιαστές την επιλογή να αγοράσουν το όχημα ανά πάσα στιγμή (γνωστό και ως "ενοικίαση-αγορά"). Οι επενδυτές κερδίζουν αποδόσεις από τις ταμειακές ροές αυτών των συμφωνιών ενοικίασης.

• Χρηματοδότηση Τιμολογίων: Αυτός ο τύπος δανείου, γνωστός και ως factoring, παρέχει χρηματοδότηση σε επιχειρήσεις βάσει των απαιτήσεων από εκκρεμή τιμολόγια και τις βοηθά να αναπτυχθούν, απελευθερώνοντας λειτουργικό κεφάλαιο.

• Στεγαστικά Δάνεια: Πρόκειται για δάνεια που εκδίδονται σε ιδιώτες και επιχειρήσεις για την κάλυψη της αγοράς ακινήτων. Συνήθως είναι εξασφαλισμένα, με το ακίνητο να χρησιμεύει ως εγγύηση. Είναι επίσης γνωστά ως δάνεια με εγγύηση ακινήτου.

• Δάνεια Ενεχυροδανειστηρίου: Πρόκειται για εξασφαλισμένα δάνεια που χρησιμοποιούν προσωπικά περιουσιακά στοιχεία ως εγγύηση.

• Προσωπικά Δάνεια: Αυτά είναι μη εξασφαλισμένα δάνεια που εκδίδονται σε καταναλωτές με διάρκεια άνω των 31 ημερών (συνήθως από τρεις μήνες και πάνω) και αποπληρωμή σε πολλαπλές δόσεις. Είναι επίσης γνωστά στη χώρα μας ως "καταναλωτικά δάνεια".

• Βραχυπρόθεσμα Δάνεια: Πρόκειται για μη εξασφαλισμένα δάνεια που εκδίδονται σε καταναλωτές με διάρκεια έως 31 ημέρες και με αποπληρωμή συνήθως σε μία μόνο δόση. Αυτά τα δάνεια είναι επίσης γνωστά στη βιομηχανία μη τραπεζικών δανείων ως "payday loans", "δάνεια μιας πληρωμής" ή "μικροδάνεια".

Ένα Ρεαλιστικό Case Study

Έστω ότι ένας 28χρονος στη Ρουμανία θέλει να αγοράσει ένα αυτοκίνητο (ένα Skoda Octavia) και παίρνει δάνειο από έναν τοπικό loan originator με τόκο 10%. Η εκάστοτε πλατφόρμα χρησιμεύει ως μεσάζων, συνδέοντας τον επενδυτή με τον δημιουργό δανείων που έχει εκδώσει το δάνειο στον δανειολήπτη. Και έστω ότι το δάνειο αυτό είναι συνολικής αξίας €15000. Ανάλογα με το πόσο μεγάλο μέρος του κεφαλαίου έχει καλυφθεί, μπορείτε και εσείς να συμμετέχετε με ένα μικρό μερίδιο, ακόμα και 5 ή 10 ευρώ. 

Αν όλα πάνε καλά (προσοχή στο ΑΝ) οι επενδυτές που χρηματοδοτούν αυτό το δάνειο κερδίζουν τόκους με επιτόκιο 10% ετησίως, που καταβάλλονται μηνιαίως, μαζί με την επιστροφή του αρχικού κεφαλαίου σε δόσεις (αυτό ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της αποπληρωμής). Το ποσό αυτό μετά μπορεί να επενδυθεί εκ νεου σε κάποια άλλη πλατφόρμα. 

Αν τώρα ο δανειστής δεν καταφέρει να αποπληρώσει το δάνειο (κάτι που είναι και το βασικό ρίσκο στο P2P lending), τότε ενεργοποιείται μια σειρά διαδικασιών για την προστασία του επενδυτή, ανάλογα με τους όρους του δανείου και την πλατφόρμα P2P που χρησιμοποιείται.

Εάν το δάνειο είναι εξασφαλισμένο, όπως συμβαίνει με τα δάνεια αυτοκινήτου όπου το όχημα χρησιμεύει ως εγγύηση, η εταιρεία που εξέδωσε το δάνειο (loan originator) μπορεί να προχωρήσει σε κατάσχεση του οχήματος. Το όχημα στη συνέχεια πωλείται για να ανακτηθούν τα κεφάλαια που οφείλονται.

Σε περίπτωση που η εγγύηση δεν επαρκεί ή αν το δάνειο είναι μη εξασφαλισμένο, η εταιρεία μπορεί να αναζητήσει την αποπληρωμή μέσω νομικών διαδικασιών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την αγωγή κατά του δανειολήπτη για την ανάκτηση των οφειλόμενων ποσών.

Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά με μη εξασφαλισμένα δάνεια, οι δανειοδότες προσφέρουν μια εγγύηση επαναγοράς. Αυτή η εγγύηση σημαίνει ότι αν ο δανειολήπτης καθυστερήσει τις πληρωμές του για μια συγκεκριμένη περίοδο (συνήθως 60 ημέρες), ο δημιουργός του δανείου υποχρεούται να επαναγοράσει το δάνειο από τον επενδυτή, επιστρέφοντας το κεφάλαιο μαζί με τους τόκους που έχουν συσσωρευτεί.

Είναι Ασφαλές το P2P Lending;

Ο δανεισμός peer-to-peer έχει αρκετό ρίσκο, αλλά και αρκετές ευκαιρίες διαφοροποίησης. Αν ξέρετε τι κάνετε, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον επενδυτικό σας κίνδυνο.

Κάθε επένδυση συνοδεύεται από έναν συγκεκριμένο κίνδυνο. Η κατανόηση των διαφόρων στοιχείων κινδύνου είναι απαραίτητη στον peer-to-peer δανεισμό. Εδώ είναι οι κύριες κατηγορίες κινδύνου που πρέπει να γνωρίζετε πριν ξεκινήσετε να επενδύετε σε P2P δάνεια.

Κίνδυνοι του P2P Lending

Οι κίνδυνοι που αναλαμβάνει ένας επενδυτής όταν ασχολείται με δάνεια είναι πολλοί και αρκετά σύνθετοι.

• Ο δανειολήπτης μπορεί να αθετήσει το δάνειο: Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να διαφοροποιήσετε τις επενδύσεις σας και να δανείσετε σε πολλές διαφορετικές εταιρείες, και ποτέ να μην δανείσετε ολόκληρο το κεφάλαιό σας σε έναν μόνο δανειολήπτη. Αυτή η διαδικασία είναι αρκετά εντατική και χρονοβόρα, καθώς χρειάζεται να αξιολογείτε κάθε δανειολήπτη ξεχωριστά (εκτός εάν εμπιστεύεστε τις αξιολογήσεις που δίνονται από την πλατφόρμα, χωρίς να τις ελέγξετε).

• Χρεοκοπία του loan originator: Αν ο Loan Originator που εκδίδει τα δάνεια χρεοκοπήσει, τα χρήματα που έχετε επενδύσει σε αυτά τα δάνεια μπορεί να χαθούν. Σε αυτή την περίπτωση, η πλατφόρμα μπορεί να προσπαθήσει να ανακτήσει τα κεφάλαια μέσω της ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του Loan Originator, αλλά αυτό δεν είναι πάντα εγγυημένο.

• Έλλειψη ρυθμιστικού πλαισίου: Λόγω της έλλειψης αυστηρής ρύθμισης, έχουν εμφανιστεί πολλές πλατφόρμες P2P Lending, οι οποίες εν τέλει εξαφανίστηκαν με τα χρήματα των επενδυτών (μερικές από αυτές ήταν οι LendingClub και Ezubo. Η εκτεταμένη έρευνα και η επιλογή αξιόπιστων πλατφορμών είναι κρίσιμη για την αποφυγή αυτού του κινδύνου.

• Πολιτική Αστάθεια: Οι πολιτικές αναταραχές, όπως πραξικοπήματα, διαδηλώσεις ή αλλαγές κυβέρνησης, μπορούν να διαταράξουν την οικονομική σταθερότητα και να αυξήσουν τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών από δανειολήπτες σε χώρες υψηλού ρίσκου.

• Αναδιάρθρωση δανείου: Ακόμα κι αν ένα δάνειο δεν καταστεί ληξιπρόθεσμο, ο δανειολήπτης μπορεί να αναδιαρθρώσει το δάνειο (π.χ. να πληρώσει λιγότερους τόκους ή να προσφέρει μια μείωση χρέους, αντί για πλήρη αθέτηση). Όταν οι πλατφόρμες P2P λένε ότι έχουν "χαμηλά ποσοστά αθέτησης", μπορεί να μην σας λένε ότι ενώ λίγοι δανειολήπτες αθετούν τις υποχρεώσεις τους, πολλοί πληρώνουν λιγότερους τόκους από τους αρχικά συμφωνηθέντες.

• Κίνδυνος της πλατφόρμας P2P: Η πλατφόρμα P2P μπορεί να έχει τα μέσα να καταχραστεί τα χρήματά σας, οπότε βεβαιωθείτε ότι τα κεφάλαια πηγαίνουν πάντα σε λογαριασμό μεσεγγύησης (escrow) και όχι απευθείας στην πλατφόρμα. Ακόμα και έτσι, αν η πλατφόρμα αντιμετωπίσει προβλήματα - νομικές περιπλοκές, χρηματοδοτικά ζητήματα κ.λπ., μπορεί να βρεθείτε σε μια κατάσταση όπου τα κεφάλαιά σας παραμένουν δεσμευμένα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να επιλυθεί η κατάσταση.

Ορισμένες πλατφόρμες προσφέρουν αποθεματικά ταμεία για να προστατεύσουν τους επενδυτές από αθέτηση πληρωμών, αλλά αυτά τα ταμεία δεν είναι ανεξάντλητα και ενδέχεται να εξαντληθούν σε περίπτωση μεγάλης οικονομικής κρίσης ή μαζικής ανάληψης χρημάτων από την πλατφόρμα. Επομένως, ενώ οι πιθανότητες ολικής απώλειας της επένδυσης δεν είναι υψηλές, δεν είναι και μηδενικές. 

Οι περισσότεροι  από τους παραπάνω κινδύνους μπορούν να μετριαστούν αν είστε λίγο προσεκτικοί, όμως σίγουρα το P2P lending δεν ανήκει στην κατηγορία των ασφαλών επενδύσεων όπως πχ τα ETF ή τα αμοιβαία κεφάλαια.

Πλεονεκτήματα του Δανεισμού P2P Για Επενδυτές

Οι επενδύσεις σε δανεισμό peer-to-peer (P2P) προσφέρουν μια σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα για τους επενδυτές, καθιστώντας αυτή τη μορφή επένδυσης μια ελκυστική επιλογή. Ακολουθούν τα κυριότερα οφέλη:

• Υψηλότερες Αποδόσεις: Ο P2P δανεισμός μπορεί να προσφέρει υψηλότερες αποδόσεις σε σύγκριση με τις παραδοσιακές επενδύσεις όπως μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια. Οι επενδυτές μπορούν να επιτύχουν αποδόσεις που κυμαίνονται από 4.7% έως 10.3%, με ορισμένες πλατφόρμες να προσφέρουν ακόμη και διψήφιες αποδόσεις. Αυτό το καθιστά μια ελκυστική επιλογή για όσους αναζητούν μεγαλύτερη απόδοση από την παραδοσιακή αγορά.

• Διαφοροποίηση Χαρτοφυλακίου: Ο P2P δανεισμός επιτρέπει στους επενδυτές να διαφοροποιήσουν το χαρτοφυλάκιό τους προσθέτοντας μια εναλλακτική μορφή επένδυσης που δεν σχετίζεται άμεσα με τις χρηματιστηριακές αγορές. Η διαφοροποίηση αυτή μπορεί να μειώσει τον συνολικό κίνδυνο και να εξισορροπήσει τις αποδόσεις​.

• Χαμηλό Ελάχιστο Επενδυτικό Ποσό: Οι πλατφόρμες P2P δανεισμού συνήθως επιτρέπουν στους επενδυτές να ξεκινήσουν με πολύ μικρά ποσά, όπως €10 ή ακόμη και λιγότερο. Αυτό κάνει το Ρ2Ρ lending προσιτό σε επενδυτές με περιορισμένα οικονομικά μέσα και τους επιτρέπει να επενδύσουν σε πολλαπλά δάνεια για μεγαλύτερη διαφοροποίηση.

• Αυξημένη Ρευστότητα: Ορισμένες πλατφόρμες P2P δανεισμού προσφέρουν δευτερογενείς αγορές όπου οι επενδυτές μπορούν να πωλήσουν τα δάνεια τους πριν από τη λήξη τους. Αυτό παρέχει μεγαλύτερη ρευστότητα και επιτρέπει στους επενδυτές να έχουν πρόσβαση στα χρήματά τους πιο γρήγορα αν χρειαστεί​.

• Χαμηλά Κόστη και Τέλη: Ο P2P δανεισμός συχνά έχει χαμηλότερα τέλη σε σύγκριση με άλλες μορφές επένδυσης. Οι επενδυτές δεν πληρώνουν συνήθως διαχειριστικά τέλη ή προμήθειες, γεγονός που ενισχύει την καθαρή απόδοση των επενδύσεών τους​.

• Προβλεψιμότητα Αποδόσεων: Σε αντίθεση με τις μετοχές, οι αποδόσεις του P2P lending είναι πιο προβλέψιμες, καθώς οι επενδυτές γνωρίζουν εκ των προτέρων το επιτόκιο και τον χρόνο αποπληρωμής των δανείων τους. Αυτό προσφέρει μια σταθερή ροή εισοδήματος, κάτι που πολλοί επενδυτές θεωρούν ελκυστικό.

• Μεγαλύτερος Έλεγχος: Οι επενδυτές έχουν μεγαλύτερο έλεγχο στις επενδύσεις τους, καθώς μπορούν να επιλέξουν τα δάνεια στα οποία θέλουν να επενδύσουν και να καθορίσουν το επίπεδο του ρίσκου που είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν. Αυτό τους επιτρέπει να προσαρμόσουν τις επενδύσεις τους στις προσωπικές τους οικονομικές ανάγκες και στόχους.

Το P2P lending είναι μια αρκετά ρευστή επιλογή για επενδυτές που αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις, διαφοροποίηση και μεγαλύτερο έλεγχο στις επενδυτικές τους αποφάσεις. Ωστόσο, είναι σημαντικό να λαμβάνετε υπόψη και τους κινδύνους που συνοδεύουν αυτή τη μορφή επένδυσης.

Στρατηγικές P2P Lending

Οι επενδύσεις μέσω δανεισμού ενέχουν ένα σημαντικό ποσοστό κινδύνου, ανάλογου με το ρίσκο που αναλαμβάνει ο επενδυτής στο εκάστοτε δάνειο. Συνήθως ο κίνδυνος αυτός αντικατοπτρίζεται στα υψηλά επιτόκια. Εαν σας αρέσει να κυνηγάτε αποδόσεις, τότε μοιραία θα πρέπει να είστε έτοιμοι για απώλειες. Βέβαια αυτό ισχύει για όλους τους τύπους επενδύσεων, πάντα. 

Αν και όλα αυτά είναι δεδομένα, δεν υπάρχει λόγος να μπείτε στον κόσμο του P2P χωρίς καμία στρατηγική σκέψη. Το αντίθετο, οι επενδύσεις μέσω δανεισμού peer-to-peer (P2P) μπορούν να γίνουν με μεγαλύτερη ασφάλεια και αποδοτικότητα εάν ακολουθήσετε μια καλά σχεδιασμένη στρατηγική. Εδώ είναι μια εις βάθος στρατηγική τεσσάρων βημάτων που μπορείτε να ακολουθήσετε για να ελαχιστοποιήσετε τους κινδύνους και να μεγιστοποιήσετε τις αποδόσεις σας.

Διάχυση των Κεφαλαίων σας σε Πολλαπλά Δάνεια

Όπως δεν θα επενδύατε όλα τα χρήματά σας σε μία μόνο μετοχή, το ίδιο ισχύει και για τον P2P δανεισμό. Το να δανείσετε όλα τα κεφάλαιά σας σε έναν μόνο δανειολήπτη είναι εξαιρετικά ριψοκίνδυνο. Είναι σημαντικό να διασπείρετε τα χρήματά σας σε εκατοντάδες ή ακόμα και χιλιάδες δάνεια. 

Αυτό μειώνει σημαντικά την πιθανότητα απώλειας σημαντικού μέρους των κεφαλαίων σας σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών από έναν δανειολήπτη. Πολλές πλατφόρμες P2P δανεισμού διευκολύνουν αυτή τη διάχυση, προσφέροντας αυτοματοποιημένες λειτουργίες που κατανέμουν τα χρήματά σας σε πολλούς δανειολήπτες χωρίς δική σας εμπλοκή.

Αξιολόγηση των Loan Originators

Ενώ το passive income είναι ένας στόχος για όλους μας (απατηλός αν με ρωτάτε), το να αφήσετε τα χρήματά σας εξ ολοκλήρου στην κρίση του αλγορίθμου έχει κι αυτό μεγάλο ρίσκο. Κι αυτό γιατί η αξιολόγηση των δημιουργών δανείων (loan originators) αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για την επιτυχία και την ασφάλεια της επένδυσης. Οι δημιουργοί δανείων είναι οι εταιρείες που εκδίδουν τα δάνεια στους δανειολήπτες και λειτουργούν ως ενδιάμεσοι μεταξύ των επενδυτών και των τελικών δανειοληπτών. Η επιλογή αξιόπιστων και χρηματοοικονομικά σταθερών δημιουργών δανείων μπορεί να μειώσει σημαντικά τους κινδύνους που συνδέονται με τον P2P δανεισμό.

Το ιστορικό πληρωμών των δημιουργών δανείων μπορεί να δώσει μια εικόνα για την ποιότητα των δανειοληπτών με τους οποίους συνεργάζονται. Εταιρείες που έχουν υψηλά ποσοστά αθέτησης πληρωμών ενδέχεται να μην είναι αξιόπιστοι συνεργάτες και να αυξήσουν τον κίνδυνο για τους επενδυτές.

Επανεπένδυση των Κερδών

Μια στρατηγική μακροπρόθεσμης επένδυσης περιλαμβάνει την επανεπένδυση των αποπληρωμών και των τόκων από τα δάνεια για μια συγκεκριμένη περίοδο. Αυτός ο τρόπος επιτρέπει στον επενδυτή να αξιοποιήσει τη δύναμη του ανατοκισμού και να αυξήσει τις συνολικές αποδόσεις του. 

Παράλληλα, πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να περιμένετε έως ότου οι δανειολήπτες αποπληρώσουν τα δάνειά τους με τους τόκους. Αν προσπαθήσετε να αποσύρετε τα χρήματά σας νωρίτερα, μπορεί να χρειαστεί να τα πουλήσετε σε άλλους επενδυτές με μειωμένη τιμή στο secondary market, κάτι που θα μειώσει τις αποδόσεις σας.

Διάχυση των Κεφαλαίων σε Πολλαπλές Πλατφόρμες P2P

Είναι καλή πρακτική να διασπείρετε τα χρήματά σας όχι μόνο σε πολλούς δανειολήπτες, αλλά και σε πολλαπλές πλατφόρμες P2P δανεισμού. Αυτό σας προστατεύει από τους κινδύνους που σχετίζονται με μια συγκεκριμένη πλατφόρμα, όπως η χρεοκοπία ή η μείωση της ποιότητας των δανειοληπτών. Επιλέγοντας τουλάχιστον δυο διαφορετικές πλατφόρμες, μειώνετε σημαντικά το συνολικό ρίσκο. Επίσης, οι πλατφόρμες αυτές θα πρέπει να έχουν αποδεδειγμένο ιστορικό στην παροχή ασφαλών δανείων και να προσφέρουν επιπλέον προστασίες για τους επενδυτές.

Συνεχής Παρακολούθηση του Επενδυτικού Περιβάλλοντος

Η τακτική παρακολούθηση της απόδοσης των δανείων σας και των πλατφορμών που χρησιμοποιείτε είναι απαραίτητη. Ενώ αρχικά μια πλατφόρμα μπορεί να φαίνεται αξιόπιστη, οι συνθήκες μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου. 

Αυξανόμενα επίπεδα καθυστερημένων πληρωμών, μείωση των επιτοκίων ή των προβλέψεων για κακές χρεώσεις είναι σημάδια που μπορεί να δείχνουν ότι τα πρότυπα της πλατφόρμας έχουν υποβαθμιστεί. Εάν παρατηρήσετε τέτοια σημάδια, θα πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να αποσύρετε τις επενδύσεις σας ή να μειώσετε την έκθεσή σας σε αυτήν την πλατφόρμα.

Ποτέ μην επενδύετε όλα τα χρήματά σας σε P2P δάνεια

Αυτός ο κανόνας δεν ισχύει μόνο για τα P2P δάνεια, αλλά για όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων. Επενδύστε μόνο το μέρος των περιουσιακών σας στοιχείων ή του εισοδήματός σας που μπορείτε να αντέξετε να χάσετε. Τα P2P δάνεια θα πρέπει να αποτελούν μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικού σας επενδυτικού κεφαλαίου. Όπως και οι άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, οι επενδύσεις σε P2P δάνεια φέρουν συγκεκριμένους κινδύνους, οι οποίοι μπορούν να μειωθούν μέσω της σωστής κατανομής περιουσιακών στοιχείων.

Ακολουθώντας αυτή τη στρατηγική, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τους κινδύνους που συνδέονται με τον P2P δανεισμό και να αυξήσετε τις πιθανότητες να έχετε μια αποδοτική επενδυτική εμπειρία.

Λίγα Λόγια Για τα Notes: Μάθε Που Ακριβώς Βάζεις Τα Χρήματά Σου

Στην έρευνά μου για αυτό το άρθρο δεν είδα να γίνεται πολύς λόγος για το ποιά ακριβώς είναι η φύση της ιδιοκτησίας των επενδυτών πάνω στα προϊόντα που αγοράζουν. Στο πλαίσιο του P2P lending λοιπόν, θα δείτε πολλές φορές τη λέξη notes. Τα Notes είναι χρηματοοικονομικά προϊόντα που αντιπροσωπεύουν μια μορφή χρέους, εξασφαλισμένου από μια ομάδα δανείων που εκδίδονται από μια εταιρεία δανεισμού. 

Αγοράζοντας ένα Note, ο επενδυτής αποκτά δικαιώματα πάνω στις αποπληρωμές και τους τόκους που καταβάλλονται για τα δάνεια αυτά. Ουσιαστικά, τα Notes είναι ένας τρόπος για να επενδύσετε σε P2P δάνεια χωρίς όμως να αποκτάτε άμεσα δικαιώματα επί των ίδιων των δανείων.

Ποιος κατέχει τα δάνεια λοιπόν;

Τα ίδια τα δάνεια ανήκουν στον δημιουργό των δανείων (loan originator), που είναι η εταιρεία δανεισμού που εκδίδει τα δάνεια στους δανειολήπτες. Οι επενδυτές που αγοράζουν Notes δεν κατέχουν τα δάνεια αυτά, αλλά έχουν δικαιώματα στις πληρωμές που απορρέουν από αυτά τα δάνεια. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν έχουν άμεση σχέση με τους δανειολήπτες, αλλά η επένδυσή τους είναι συνδεδεμένη με την απόδοση του χαρτοφυλακίου δανείων που στηρίζει τις Notes.

Υποθέστε ότι ένας επενδυτής αγοράζει μία Note από την πλατφόρμα Mintos, η οποία είναι συνδεδεμένη με ένα χαρτοφυλάκιο δανείων που έχει εκδώσει η εταιρεία δανεισμού "Primero Finance OÜ". Αυτό το χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει 10 δάνεια που έχουν δοθεί σε ιδιώτες για την αγορά αυτοκινήτου.

Έστω τώρα ότι ένας επενδυτής αγοράζει το Note έναντι €10,000. Αυτά τα χρήματα κατανέμονται στα 10 δάνεια του χαρτοφυλακίου. Κάθε μήνα, οι δανειολήπτες πληρώνουν τις δόσεις τους, οι οποίες περιλαμβάνουν κεφάλαιο και τόκους. Αυτές οι πληρωμές συγκεντρώνονται από την Primero Finance OÜ και στη συνέχεια αποστέλλονται στον επενδυτή ως μέρος της απόδοσης.

Τι Σημαίνει Αυτό Πρακτικά

Μέχρι εδώ όλα είναι καλά, όμως τα προβλήματα ξεκινάνε σε περίπτωση αθέτησης πληρωμών από τον εκάστοτε δανειολήπτη. 

Σε πολλές πλατφόρμες P2P, όπως η Mintos, υπάρχει η δυνατότητα επαναγοράς των δανείων από τον δημιουργό δανείου. Αυτό σημαίνει ότι αν ο δανειολήπτης καθυστερήσει την πληρωμή του για περισσότερες από 60 ημέρες, ο δημιουργός δανείων υποχρεούται να επαναγοράσει το δάνειο και να επιστρέψει το κεφάλαιο και τους τόκους στους επενδυτές. Αυτή η μέθοδος είναι πολύ καλή, όταν δουλεύει. Και παρακαλώ να σημειώσετε ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις για το πότε δουλεύει, είναι ρευστοί και εσείς δεν έχετε καμία απολύτως δύναμη να κάνετε κάτι για αυτό.

Αν δεν υπάρχει buyback guarantee ή αν η εταιρεία δανεισμού αδυνατεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, οι επενδυτές μπορεί να χάσουν μέρος ή και όλο το κεφάλαιο που επένδυσαν. Σε αυτή την περίπτωση, ο loan originator ή η πλατφόρμα μπορεί να ξεκινήσει νομικές διαδικασίες για την ανάκτηση των οφειλών από τον δανειολήπτη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων, αν υπάρχει εγγύηση, ή άλλες νομικές ενέργειες. 

Αν όλα πάνε καλά, οι επενδυτές θα αποζημιωθούν από τις ανακτήσεις αυτές. Ωστόσο, όπως καταλαβαίνει οποισδήποτε είχε ποτέ δικαστικές περιπέτειες, η διαδικασία μπορεί να είναι χρονοβόρα και να μην αποφέρει ποτέ την πλήρη επιστροφή του κεφαλαίου.Σε περίπτωση που χρειάζεστε τα χρήματα άμεσα, μπορείτε να πουλήσετε τα notes σας στη δευτερογενή αγορά κατά τη διάρκεια ή μετά από μια αθέτηση πληρωμής, συνήθως με μια γενναία έκπτωση.

Τι Είναι το Secondary Market (Δευτερογενής Αγορά)

Η Δευτερογενής Αγορά (Secondary Market) στον χώρο του P2P lending είναι μια πλατφόρμα ή λειτουργία που επιτρέπει στους επενδυτές να πουλήσουν τα δάνεια που έχουν αγοράσει πριν από τη λήξη τους σε άλλους επενδυτές. Αυτή η λειτουργία είναι χρήσιμη στους επενδυτές τη δυνατότητα να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους πιο γρήγορα, εφόσον υπάρχει ζήτηση από άλλους επενδυτές που θέλουν να αγοράσουν τα δάνεια.

Η τιμή στην οποία πωλείται το δάνειο μπορεί να είναι ίση με την ονομαστική του αξία, ή μπορεί να πωληθεί με έκπτωση ή premium, ανάλογα με τη ζήτηση και την κατάσταση του δανείου (π.χ., αν το δάνειο έχει καθυστερημένες πληρωμές, μπορεί να πωληθεί με έκπτωση).

Φορολογία P2P Lending

Τα κέρδη από τον δανεισμό peer-to-peer (P2P lending) στην Ελλάδα φορολογούνται ως εξής:

1. Τόκοι από P2P Δάνεια: Τα κέρδη που προκύπτουν από τους τόκους των δανείων P2P θεωρούνται εισόδημα από κεφάλαιο και φορολογούνται με συντελεστή 15%. Τα ποσά αυτά πρέπει να δηλώνονται στον κωδικό 669 της φορολογικής δήλωσης.

2. Κέρδη από Πώληση Τίτλων στη Δευτερογενή Αγορά: Αν πουλήσετε τίτλους που έχετε αγοράσει μέσω πλατφόρμας P2P στη δευτερογενή αγορά και αποκομίσετε κέρδος, αυτό το κέρδος θεωρείται υπεραξία κεφαλαίου και επίσης φορολογείται με συντελεστή 15%. Τα κέρδη αυτά δηλώνονται στον κωδικό 865 της φορολογικής δήλωσης.

Οι πλατφόρμες P2P λειτουργούν ως μεσολαβητές μεταξύ των δανειστών και των δανειζομένων, και οι επενδυτές πρέπει να καταγράφουν τα κέρδη τους όπως περιγράφεται παραπάνω. Αν υπάρχει ήδη παρακράτηση φόρου στο εξωτερικό, αυτός μπορεί να αναγραφεί στον κωδικό 867, εφόσον υπάρχει σχετική βεβαίωση από την αρμόδια φορολογική αρχή.

Διαφορές P2P Lending και Crowdfunding

Ο δανεισμός peer-to-peer (P2P lending) και το crowdfunding είναι δύο εναλλακτικές μέθοδοι χρηματοδότησης που συχνά συγχέονται, καθώς και οι δύο περιλαμβάνουν τη συγκέντρωση χρημάτων μέσω διαδικτυακών πλατφορμών από ένα πλήθος ανθρώπων. Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, που τις καθιστούν κατάλληλες για διαφορετικούς τύπους έργων και επενδυτών.

Σκοπός Χρηματοδότησης

• Crowdfunding: Χρησιμοποιείται κυρίως για τη συγκέντρωση κεφαλαίων για δημιουργικά έργα, επιχειρηματικές προσπάθειες ή φιλανθρωπικούς σκοπούς. Οι επενδυτές (backers) συχνά συμμετέχουν σε έργα με αντάλλαγμα ανταμοιβές, προϊόντα ή ακόμα και μερίδιο στην εταιρεία.

• P2P Lending: Εστιάζει στην παροχή δανείων για προσωπικές ή επιχειρηματικές ανάγκες, όπως η ενοποίηση χρέους ή η χρηματοδότηση νέας επιχείρησης. Οι επενδυτές δανείζουν χρήματα σε αντάλλαγμα για την απόδοση τόκων από το κεφάλαιο που επένδυσαν.

Δομή Επένδυσης

• Crowdfunding: Οι επενδυτές παρέχουν χρήματα σε αντάλλαγμα ανταμοιβών ή προϊόντων, και δεν περιμένουν χρηματική επιστροφή εκτός αν πρόκειται για equity crowdfunding, όπου οι επενδυτές αποκτούν μετοχές στην εταιρεία.

• P2P Lending: Οι επενδυτές δανείζουν χρήματα στους δανειολήπτες και λαμβάνουν τόκους ως απόδοση της επένδυσής τους, με τις πληρωμές να πραγματοποιούνται σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της διάρκειας του δανείου.

Ρίσκο και Aπόδοση

• Crowdfunding: Είναι πιο επικίνδυνο καθώς οι backers μπορεί να μην λάβουν χρηματική επιστροφή αν το έργο αποτύχει. Υπάρχει όμως η δυνατότητα να επωφεληθούν από καινοτόμα προϊόντα ή να αποκτήσουν μερίδιο σε μια εταιρεία.

• P2P Lending: Αν και υπάρχει κίνδυνος αθέτησης πληρωμών από τον δανειολήπτη, οι επενδυτές έχουν τη δυνατότητα να κερδίσουν σταθερό εισόδημα από τους τόκους, καθιστώντας το λιγότερο επικίνδυνο σε σχέση με το crowdfunding.

Πρόσβαση και Καταλληλότητα

• Crowdfunding: Είναι πιο προσιτό για καινοτόμα startups και δημιουργικά έργα που επιζητούν στήριξη από ένα μεγάλο κοινό. Οι πλατφόρμες επιτρέπουν την πρόσβαση σε κάθε είδους έργο, με έμφαση στη δημιουργικότητα και την κοινωνική επίδραση.

• P2P Lending: Κατάλληλο για επιχειρήσεις ή άτομα που χρειάζονται άμεση χρηματοδότηση με σταθερούς όρους αποπληρωμής. Η πρόσβαση σε δάνεια μπορεί να είναι περιορισμένη για όσους έχουν χαμηλό πιστωτικό ιστορικό, αλλά είναι πιο άμεσο και δομημένο σε σχέση με το crowdfunding.

Συνολικά, η επιλογή μεταξύ P2P lending και crowdfunding εξαρτάται από τις συγκεκριμένες ανάγκες χρηματοδότησης και τις προσδοκίες επιστροφής των επενδυτών. Το P2P lending είναι πιο κατάλληλο για επενδυτές που αναζητούν σταθερές αποδόσεις, ενώ το crowdfunding είναι ιδανικό για όσους θέλουν να στηρίξουν δημιουργικά έργα ή νέες επιχειρήσεις με πιο ριψοκίνδυνο προφίλ.

Πώς Επενδύω Σε Μια Πλατφόρμα P2P Lending

Επενδύοντας σε μια πλατφόρμα P2P lending μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να διαφοροποιήσετε το χαρτοφυλάκιό σας και να επιτύχετε υψηλότερες αποδόσεις σε σχέση με τις παραδοσιακές επενδύσεις. Ακολουθεί ένας αναλυτικός οδηγός για να ξεκινήσετε:

Βρείτε μια Αξιόπιστη Πλατφόρμα P2P Lending

Το πρώτο βήμα είναι η επιλογή μιας αξιόπιστης πλατφόρμας. Πρέπει να ερευνήσετε προσεκτικά τις διαθέσιμες πλατφόρμες στην περιοχή σας και να συγκρίνετε τις χρεώσεις, τα ελάχιστα ποσά επένδυσης και τους όρους επένδυσης. Σημαντικό είναι να επιλέξετε μια πλατφόρμα που είναι διαφανής σχετικά με τη διαδικασία αξιολόγησης των loan originators, τα προφίλ των δανειοληπτών, τις βαθμίδες δανείων και τα ποσοστά αθέτησης.

Δημιουργήστε Λογαριασμό και Καταθέστε Χρήματα

Αφού επιλέξετε την πλατφόρμα, το επόμενο βήμα είναι να δημιουργήσετε έναν λογαριασμό. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει την παροχή προσωπικών στοιχείων, την επαλήθευση της ταυτότητάς σας και τη σύνδεση ενός τραπεζικού λογαριασμού για τη μεταφορά χρημάτων. Ορισμένες πλατφόρμες ενδέχεται να απαιτούν ελάχιστη κατάθεση για να ξεκινήσετε την επένδυση, ενώ άλλες μπορεί να επιτρέπουν την επένδυση με πολύ μικρότερα ποσά​.

Επιλογή Δανείων για Επένδυση

Η επιλογή των κατάλληλων δανείων είναι κρίσιμη. Πριν επενδύσετε, πρέπει να κατανοήσετε τους κινδύνους. Τα δάνεια P2P συνήθως είναι ακάλυπτα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει εγγύηση πίσω από αυτά. Οι πλατφόρμες συνήθως παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το πιστωτικό ιστορικό και την οικονομική κατάσταση των δανειοληπτών, βοηθώντας σας να αξιολογήσετε τους κινδύνους. Μπορείτε να επιλέξετε δάνεια με χαμηλότερο κίνδυνο και αντίστοιχα χαμηλότερες αποδόσεις ή να αναλάβετε μεγαλύτερο κίνδυνο για υψηλότερες αποδόσεις​.

Διασπορά του Χαρτοφυλακίου

Ένα από τα πλεονεκτήματα της επένδυσης σε P2P είναι η δυνατότητα διασποράς του χαρτοφυλακίου σας σε πολλαπλά δάνεια, μειώνοντας τον κίνδυνο να χάσετε το σύνολο της επένδυσής σας σε ένα μόνο δάνειο. Οι περισσότερες πλατφόρμες επιτρέπουν τη διάθεση μικρών ποσών σε πολλά δάνεια, επιτρέποντάς σας να διαχειριστείτε τον κίνδυνο πιο αποτελεσματικά.

Παρακολούθηση και Προσαρμογή των Επενδύσεων σας

Μετά την αρχική επένδυση, είναι σημαντικό να παρακολουθείτε την απόδοση των δανείων σας και να κάνετε τις απαραίτητες προσαρμογές με βάση τις εξελίξεις. Ορισμένες πλατφόρμες προσφέρουν αυτοματοποιημένα εργαλεία για να σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε τις επενδύσεις σας χωρίς να χρειάζεται συνεχής παρακολούθηση​.

Ακολουθώντας αυτά τα βήματα, μπορείτε να ξεκινήσετε την επένδυση σε P2P lending με εμπιστοσύνη, γνωρίζοντας ότι έχετε λάβει τις απαραίτητες προφυλάξεις για να προστατεύσετε τα κεφάλαιά σας και να μεγιστοποιήσετε τις αποδόσεις σας.

Οι Πιο Αξιόπιστες Πλατφόρμες P2P Lending

Ακολουθεί ένας πίνακας με βασικές πληροφορίες για τις πιο γνωστές και αξιόπιστες P2P Lending πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένων της στοχευόμενης και της ιστορικής μέσης απόδοσης, του ελάχιστου ποσού επένδυσης, καθώς και τις σχετικές πληροφορίες για κάθε πλατφόρμα.

Αξίζει Το P2P Lending;

Το P2P lending έχει αρχίσει να γίνεται δημοφιλής επιλογή και στην Ελλάδα για επενδυτές που αναζητούν εναλλακτικές μορφές επένδυσης με υψηλότερες αποδόσεις σε σχέση με τις παραδοσιακές τραπεζικές καταθέσεις. Ωστόσο, το ερώτημα που ανακύπτει είναι: αξίζει το P2P lending για έναν επενδυτή;

Παραπάνω αναλύσαμε τα υπερ και τα κατά, καθώς και τις περισσότερες παραμέτρους αυτού του τρόπου επένδυσης. Ενώ στη θεωρία φαίνεται μια πολύ απλή διαδικασία, το p2p lending στην ουσία του είναι πάρα πολύ περίπλοκο. Η άποψή μου είναι ότι αξίζει κανείς να ασχοληθεί ώς κομμάτι ενός διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου και μόνο. Τα χρήματα που έχω στη Mintos για παράδειγμα είναι το 5% του συνολικού μου χαρτοφυλακίου, το οποίο αποτελείται κυρίως από ETFs και μετοχές. Σε καμία περίπτωση δε θα γίνεται πλούσιοι από το P2P lending, εκτός αν είστε ιδιοκτήτες της πλατφόρμας ή loan originator. 

Είναι To P2P Lending Απάτη;

To P2P lending είναι αυτή τη στιγμή ελλιπώς επιβλεπόμενο, και συνδέονται με αυτό αρκετές περιπτώσεις σχημάτων Ponzi. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν είναι απάτη. Φυσικά δεν είναι και ένας τρόπος για να βγάλει κανείς πολλά λεφτά. Αν αποφασίσετε να επενδύσετε, περιορίστε την έκθεσή σας σε κάθε δάνειο και διαφοροποιήστε όσο περισσότερο μπορείτε. Προσωπικά έχω συμμετοχές σε πάνω από 1.000 δάνεια σε αυτή την πλατφόρμα, με μικροποσά στο καθε ένα. 

Τα p2p δάνεια συχνά διαφημίζονται ώς παθητική επένδυση, αλλά δεν είναι ακριβώς, είναι ασφαλή μέχρι να μην είναι και σπάνια αποδίδουν καλύτερα από τα ETF και τις μετοχές.

Προσωπικά δεν βάζω άλλα χρήματα στη Mintos, αφού τρώει πολύ χρόνο και για να ελέγχω τις επενδύσεις μου, αλλά και για ναι είμαι ενημερωμένος για την κατάσταση κάθε πλατφόρμας, καθώς οι κίνδυνοι μπορούν να αλλάξουν γρήγορα—είτε λόγω οικονομικών συνθηκών στις χώρες όπου έχω δάνεια, είτε λόγω της οικονομικής υγείας των εταιρειών δανεισμού. Αυτή την περίοδο η βάση των επενδύσεων μου είναι τα ευρείας βάσης, χαμηλού κόστους ETF που μου επιτρέπει να επενδύω οποιοδήποτε ποσό σε χιλιάδες εταιρείες παγκοσμίως.

Συνοψίζοντας: πιστεύω ότι τα p2p δάνεια μπορούν ακόμα να έχουν θέση σε ένα καλά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, αρκεί οι επενδυτές να γνωρίζουν τους κινδύνους και να περιορίζουν την έκθεσή τους σε ένα μικρό ποσοστό του συνολικού τους χαρτοφυλακίου

Συχνές Ερωτήσεις

Πώς λειτουργεί ο δανεισμός P2P;

Ο δανεισμός Peer-to-Peer (P2P) είναι μια μορφή χρηματοδότησης όπου άτομα δανείζουν χρήματα απευθείας σε άλλα άτομα ή επιχειρήσεις μέσω μιας διαδικτυακής πλατφόρμας, παρακάμπτοντας τους παραδοσιακούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς όπως οι τράπεζες. Οι επενδυτές τοποθετούν τα χρήματά τους σε δάνεια που εκδίδονται σε δανειολήπτες, και σε αντάλλαγμα λαμβάνουν τόκους πάνω στο κεφάλαιο που δάνεισαν. Οι πλατφόρμες P2P λειτουργούν ως μεσάζοντες, διευκολύνοντας τη διαδικασία δανεισμού, αξιολογώντας τους δανειολήπτες και χειριζόμενες τις πληρωμές. Οι δανειολήπτες μπορούν να είναι άτομα που χρειάζονται δάνειο για προσωπικούς λόγους, ή επιχειρήσεις που αναζητούν χρηματοδότηση.

Είναι παράνομος ο δανεισμός peer-to-peer;

Όχι, ο δανεισμός P2P δεν είναι παράνομος στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, η νομιμότητα του δανεισμού P2P μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα, και οι πλατφόρμες P2P πρέπει να τηρούν τους τοπικούς κανονισμούς. Σε ορισμένες περιοχές, οι πλατφόρμες P2P είναι πλήρως ρυθμιζόμενες και υπόκεινται σε ελέγχους από τις αρχές, ενώ σε άλλες μπορεί να λειτουργούν με λιγότερους κανονισμούς. 

Είναι ασφαλής ο δανεισμός P2P;

Ο δανεισμός P2P είναι σχετικά ασφαλής, αλλά περιλαμβάνει κινδύνους που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Οι κίνδυνοι αυτοί περιλαμβάνουν τον κίνδυνο αθέτησης από τους δανειολήπτες, όπου ο δανειολήπτης δεν επιστρέφει το δάνειο, και τον κίνδυνο πλατφόρμας, όπου η ίδια η πλατφόρμα μπορεί να αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα ή ακόμα και να χρεοκοπήσει. Παρά τους κινδύνους, πολλές πλατφόρμες P2P εφαρμόζουν μέτρα για να προστατεύσουν τους επενδυτές, όπως η διαφοροποίηση των επενδύσεων σε πολλαπλά δάνεια, η εξασφάλιση εγγυήσεων και η διασφάλιση των κεφαλαίων των επενδυτών. Ωστόσο, είναι σημαντικό οι επενδυτές να κατανοούν ότι δεν υπάρχει εγγύηση και ότι μπορούν να χάσουν μέρος ή το σύνολο της επένδυσής τους.

Είναι ο δανεισμός P2P καλή επένδυση;

Ο δανεισμός P2P μπορεί να είναι μια καλή επένδυση για άτομα που αναζητούν υψηλότερες αποδόσεις από αυτές που προσφέρουν τα παραδοσιακά επενδυτικά προϊόντα, όπως οι καταθέσεις στις τράπεζες. Οι επενδυτές μπορούν να επιτύχουν αποδόσεις που κυμαίνονται συνήθως από 6% έως 12% ετησίως, ανάλογα με τον κίνδυνο των δανείων που επιλέγουν. Ωστόσο, οι υψηλές αποδόσεις συνοδεύονται από υψηλότερους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένου του κινδύνου αθέτησης από τους δανειολήπτες και της αστάθειας της πλατφόρμας. Οι επενδυτές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί, να διαφοροποιούν τις επενδύσεις τους και να κατανοούν τους κινδύνους πριν επενδύσουν. Για ορισμένους επενδυτές, η P2P μπορεί να είναι μια πολύτιμη προσθήκη σε ένα καλά διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο, αλλά δεν είναι κατάλληλη για όλους.